Jego poprzednicy byli gigantami. Mówiąc o pontyfikacie Jana Pawła II używamy często przedrostka „naj”: jeden z najdłuższych w historii Kościoła, największa ilość odbytych pielgrzymek, największa ilość odwiedzonych krajów, największa ilość opublikowanych tekstów, itd. Na Benedykta XVI patrzymy jako na najlepiej wykształconego papieża w historii; jego pisma, pontyfikalne i przed-pontyfikalne, pozostaną na zawsze punktem odniesienia nie tylko dla katolickiej teologii.

Od samego początku było oczywiste, że ten pontyfikat będzie inny. W swojej pierwszej adhortacji, Evangelii gaudium, ogłoszonej osiem miesięcy po rozpoczęciu pontyfikatu, Franciszek zapowiada, jak będzie wyglądał. Mówi o Kościele „wyruszającym w drogę”, który w „permanentnym stanie misji” wszystkim, z nową wrażliwością i gorliwością, będzie głosić Ewangelię (EG 20, 25). Ten Kościół, „wyruszający w drogę”, „ku ludzkim peryferiom”, ma być „Kościołem otwartych drzwi” (EG 46).

W tym kontekście pojawia się w tym programowym dokumencie kluczowe dla pontyfikatu Franciszka słowo: „miłosierdzie”. Tym, co „Kościół otwartych drzwi” chce ofiarować światu jest przede wszystkim miłosierdzie. Aby Kościół mógł być „otwarty na krzyk ubogiego” musi sam przeżyć „misyjne nawrócenie”, co zakłada, między innymi, nową samo-świadomość i nową relację między nauką i praktyką Kościoła. Jak pisze w adhortacji, „duszpasterstwo w kluczu misyjnym nie ma obsesji na punkcie niespójnego przekazu doktryn, które próbuje się przekazać”; ważna jest również pamięć, że „drzwi sakramentów nie powinno się zamykać z jakichkolwiek powodów”. „Kościół otwartych drzwi” ma troszczyć się o włączenie wszystkich do wspólnoty, także do wspólnoty życia sakramentalnego. Kluczowymi słowami stają się: inkluzywność i towarzyszenie.

Można popatrzeć na późniejsze decyzje papieża Franciszka i jego publikacje jako na kolejne kroki w realizacji programu przedstawionego w jego adhortacji.

(całość tekstu można znaleźć na stronie Teologii politycznej: https://teologiapolityczna.pl/jaroslaw-kupczak-op-papiez-franciszek-pasterz-peryferii)