Holenderskie Towarzystwo Bachowskie wciąż nas obdarza nagraniami dzieł Bacha. Rejestracji dostępnej na YouTube towarzyszy na stronie All of Bach zwięzły opis, tekst utworu z angielskim tłumaczeniem oraz nagrane krótkie uwagi wykonawców. Rzadko pojawia się niespodzianka taka jak to, co artyści przygotowali na 22 grudnia 2022.

Zachwycił mnie i ten ożywający obraz, i prosty, a przy tym zdobny śpiew.

Co tu się dzieje? Komentarz można znaleźć na stronie. A ode mnie parę słów poniżej.

Oto pokorna, sumienna, uważna służebnica. Proste, codzienne czynności. Takie jak te, przy których zastał Maryję archanioł Gabriel. Takie jak później w życiu Świętej Rodziny. Służebnica (Magd, a nawet zdrobniale Mägdlein) – tak o niej mówi niemiecka wersja pieśni tam, gdzie łacina i polskie przekłady mówią o Dziewicy i Pannie (virgo, puella).

Oto prosta melodia, służebna wobec tekstu. A tekst to hymn Seduliusza z V wieku A solis ortus cardine, abecadłowy wiersz, którego zwrotki zaczynają się kolejnymi literami alfabetu. Pierwszych siedem strof z dodaną później doksologią przypada na dzień i oktawę Bożego Narodzenia, Hostis Herodes to już Epifania (Trzech Króli), a ostatnich zwrotek się nie śpiewa. Część przeznaczoną na Boże Narodzenie przetłumaczył Luter, tylko nieco upraszczając melodię.

Oto pieśń wyrastająca z ciszy. Viola Blache dodaje do melodii ozdobniki, nieraz bardzo kwieciste. Nie brzmi to jak popis, ale tak jak obraz Vermeera wydobywa blask z szarego życia, tak ornamenty ujawniają to, co ukryte – w melodii i w sercu.

Oto cud obecności wśród ludzi Boga, który stał się człowiekiem: Domus pudici pectoris / templum repente fit Dei. Leopold Staff oddaje to tak: Dom skromnej piersi się staje / Świątynią Boga istocie. W Betlejem, co znaczy Dom Chleba, narodził się Chleb Życia.

Jak ledwo narodzone niemowlęta pragnijcie nieskażone mleka słowa Bożego, abyście dzięki niemu dorośli do zbawienia. Skosztowaliście przecież, jak dobry jest Pan! (1P 2, 2-3, Biblia paulistów)

A oto szósta strofa hymnu w przekładzie Staffa:

Cierpliwie leżał na sianie,

Na lichą szopę się godzi,

Kropelką mleka żywiony

Ten, co i ptaka nie głodzi.

Na koniec cała kantata 121, w której Bach wykorzystał pierwszą strofę hymnu, z życzeniami radosnych świąt Bożego Narodzenia i pokoju w Nowym Roku!